Πώς μπορούμε πραγματικά να γνωρίζουμε το οτιδήποτε;

💲 Μπορείς να δημιουργήσεις έναν λογαριασμό στη Freedom από εδώ: https://freedom24.club/kathimerinifysiki.

**Απαραίτητη προειδοποίηση**: Όλα τα επενδυτικά προϊόντα ενέχουν ρίσκο. Ο λογαριασμός D δεν είναι τραπεζική υπηρεσία και δε σχετίζεται με τραπεζική κατάθεση ή τραπεζικό λογαριασμό. Πριν προβείς σε οποιαδήποτε τοποθέτηση χρημάτων, διάβασε προσεκτικά τους όρους και τις προϋποθέσεις και βεβαιώσου ότι κατανοείς πλήρως τους κινδύνους που σχετίζονται με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Οι αποδόσεις του παρελθόντος δεν αποτελούν εγγύηση για μελλοντικά αποτελέσματα. Εάν χρειάζεσαι συμβουλές, μπορείς να απευθυνθείς σε έναν ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο.

💌 Μπορείς να εγγραφείς στο Κοσμικό Latte εδώ: https://www.kathimerinifysiki.gr/subscribe

✍️ Υποσημειώσεις
† Υπάρχει ένα αστερικός εδώ, γιατί φυσικά ποτέ, τίποτα δεν είναι απλό στη φύση. Η ύλη στην οποία αναφέρομαι στο προηγούμενο παράδειγμα είναι η λεγόμενη «συμβατική» ύλη. Μπορούν όμως να υπάρξουν και άλλες μορφές ύλης, όπως είναι η εκφυλισμένη από την οποία αποτελούνται, για παράδειγμα, οι αστέρες νετρονίων. Οι αστέρες νετρονίων απαρτίζονται σχεδόν εξολοκλήρου από νετρόνια (εξού και το όνομα δηλαδή) και άλλα σκόρπια υποατομικά ή θεμελιώδη σωματίδια. Επομένως, ακόμα και η ατομική θεωρία της ύλης έχει περιορισμούς κι ένα συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής.

‡ Το θέτω κατ’ αυτόν τον τρόπο («μοιάζει με ύλη, συμπεριφέρεται σαν ύλη») γιατί εδώ κάποιος θα μπορούσε να παίξει με τους ορισμούς. Εάν ορίσουμε «ύλη» απλώς ως «οτιδήποτε αποτελείται από άτομα», τότε η πρόταση «η ύλη αποτελείται από άτομα» γίνεται ταυτολογική, αφού δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να επαναλαμβάνει τον ορισμό της ύλης. Με αυτόν τον τρόπο, δεν είναι δυνατόν ποτέ να διαψευστεί, γιατί αν βρεθεί κάτι με ιδιότητες ύλης που δεν αποτελείται από άτομα, η απάντηση θα ήταν: «τότε εξ ορισμού δεν είναι ύλη». Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ίσως η σκοτεινή ύλη, καθώς συμπεριφέρεται, εν μέρει, σαν ύλη (αλληλεπιδρά βαρυτικά με την υπόλοιπη «συμβατική» ύλη) αλλά δε μοιάζει με αυτή και δεν αποτελείται από τα γνωστά υποατομικά σωματίδια που συγκροτούν τα άτομα. Για να παραμείνουν οι επιστημονικές μας θεωρίες διαψεύσιμες, πρέπει να ορίζουμε τις έννοιές μας (την ύλη στην προκειμένη) με έναν τρόπο ανεξάρτητο από τον εκάστοτε ισχυρισμό (π.χ. ότι «συνίσταται από άτομα»). Ύλη, λοιπόν, στο συγκεκριμένο κλασικό πλαίσιο, είναι οτιδήποτε έχει μάζα και καταλαμβάνει χώρο.

🙏 το crowdfunding: https://www.patreon.com/kathimerinifysiki
❤️ το e-shop: https://rebrand.ly/kathimerini-fysiki-eshop

🌐 στα social:
Instagram: https://www.instagram.com/stefanos_vamvakos/
Facebook: https://www.facebook.com/kathimerinifysiki
Tik Tok: https://www.tiktok.com/@stefanosvamvakos

📚 Πηγές / περισσότερες πληροφορίες
Τι είναι αυτό που το λέμε επιστήμη; Alan F Chalmers (ΠΕΚ 2012)
Τι είναι η φιλοσοφία της επιστήμης, James Ladyman (ΠΕΚ 2015)

📃 Credits
Σενάριο – Σκηνοθεσία – Παρουσίαση: Στέφανος Βαμβάκος (https://www.instagram.com/stefanos_vamvakos/)
Εικονογράφηση – Animation – Sound design: Τάσος Κυριακίδης (https://www.instagram.com/t_krkd/)
Ευχαριστούμε την Έλενα που μας δάνεισε τη φωνή της για τις ανάγκες του επεισοδίου.